Czy zasady WTO zakazują blokowania importu?
Od kilku dni w mediach pojawiają się doniesienia dotyczące skargi władz Ukrainy, która ma trafić do WTO (Światowej Organizacji Handlu) na działania Polski, wprowadzające zakaz importu do naszego kraju zboża z Ukrainy. Chcielibyśmy zwrócić uwagę na zasady WTO, zgodnie z którymi w normalnych warunkach handlu stosowanie ograniczeń ilościowych (zarówno w eksporcie, jak i imporcie) nie jest dozwolone. Pozostaje jednak pytanie, czy w przypadku zagrożenia zachwiania regionalnego rynku nadmiernym importem jest sytuacją normalną? Pozostawiając je bez odpowiedzi, przypominamy, że te same zasady WTO przewidują także sytuacje wyjątkowe, kiedy takie ograniczenia mogą być dopuszczone. Mówi o tym m.in. artykuł XI GATT, zgodnie z procedurą art. 12 Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa, czy artykuł XX GATT. Otóż w sytuacjach krytycznych braków produktów żywnościowych, czy też w sytuacji potrzeby ochrony zdrowia lub życia ludzi, roślin i zwierząt – takie ograniczenia są dopuszczalne.
Do takich właśnie uregulowań prawnych odwoływaliśmy się jako drobiarze w przypadku naszych wniosków o ograniczenie niekontrolowanego importu drobiu i jaj z Ukrainy już ponad rok temu. Nie ma naszej zgody na sytuację, gdy poza granicami UE produkuje się żywność w standardach odbiegających od tych, jakie wymuszają na nas ustawodawcy unijni, a następnie sprowadza się ją do obrotu na terenie UE. To stwarza niebezpieczną sytuację pojawienia się podwójnych standardów prawnych oraz jakościowych i otwiera furtkę do nadużyć, których ofiarą w dłuższej perspektywie czasu staną się w pierwszym rzędzie producenci żywności w UE, a nieco dalszej perspektywie – wszyscy konsumenci mieszkający na terenie Unii Europejskiej. Na te zagrożenia zwracają uwagę także inne organizacje producentów żywności (w tym COPA COGECA) przypominając, że do produkcji żywności poza granicami UE można bez problemów używać m.in. chemikaliów zakazanych na terenie Wspólnoty.
Paweł Podstawka
Przewodniczący Krajowej Federacji Hodowców Drobiu i Producentów Jaj
