Grypa ptaków: globalne zagrożenie dla zdrowia, gospodarki i bezpieczeństwa żywnościowego
W ostatnich latach grypa ptaków (HPAI), szczególnie szczep H5N1, przekształciła się z lokalnego problemu weterynaryjnego w globalne zagrożenie o szerokim zakresie oddziaływania. Obecna pandemia wirusa H5N1, należącego do kladu 2.3.4.4b, dotknęła ponad 70 krajów, powodując masowe straty wśród drobiu i dzikiego ptactwa oraz przenosząc się na inne gatunki zwierząt, w tym ssaki. W ciągu ostatnich dwóch dekad wirus ten spowodował śmierć lub konieczność utylizacji ponad 633 milionów ptaków na całym świecie, co doprowadziło do poważnych strat ekonomicznych i zakłóceń w globalnym łańcuchu dostaw żywności .
Rozprzestrzenianie się wirusa i jego wpływ na różne gatunki
Pierwotnie ograniczony do populacji ptaków, H5N1 zyskał zdolność infekowania szerokiego spektrum gatunków ssaków, w tym kotów domowych, fok, lwów morskich, a nawet niedźwiedzi polarnych . W Stanach Zjednoczonych wirus został wykryty w stadach bydła mlecznego, co doprowadziło do zmniejszenia produkcji mleka i obecności fragmentów wirusa w próbkach mleka komercyjnego . Chociaż transmisja wirusa na ludzi pozostaje rzadka, odnotowano przypadki infekcji u pracowników ferm, co budzi obawy dotyczące potencjalnych mutacji wirusa umożliwiających łatwiejsze przenoszenie się między ludźmi .
Wpływ na gospodarkę i handel międzynarodowy
Grypa ptaków ma poważne konsekwencje ekonomiczne. Przykładowo, Brazylia, największy eksporter mięsa drobiowego na świecie, odnotowała swoje pierwsze ognisko HPAI na komercyjnej fermie drobiu, co doprowadziło do wprowadzenia zakazów importu przez takie kraje jak Chiny i Unia Europejska . W 2024 roku Brazylia wyeksportowała 5,294 miliona ton mięsa drobiowego, generując przychody przekraczające 9,9 miliarda dolarów . Takie zakłócenia w handlu mają dalekosiężne skutki dla globalnego rynku żywności.
Wyzwania związane ze szczepieniami i bioasekuracją
Chociaż szczepienia drobiu przeciwko HPAI są dostępne, ich szerokie zastosowanie napotyka na przeszkody, głównie z powodu obaw dotyczących wpływu na handel międzynarodowy. Niektóre kraje obawiają się, że szczepienia mogą maskować obecność wirusa, co utrudnia wykrywanie i kontrolę choroby. Jednakże organizacje takie jak Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt (WOAH) i Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) podkreślają znaczenie szczepień jako części kompleksowej strategii zwalczania HPAI, zwłaszcza w regionach o wysokim ryzyku
Globalna strategia przeciwdziałania HPAI
W odpowiedzi na rosnące zagrożenie, FAO i WOAH opracowały nową dziesięcioletnią strategię (2024–2033) mającą na celu zapobieganie i kontrolę HPAI. Strategia ta kładzie nacisk na wzmocnienie środków bioasekuracji, poprawę systemów nadzoru, promowanie zrównoważonej transformacji produkcji drobiarskiej oraz zachęcanie do współpracy międzysektorowej w ramach podejścia „Jedno zdrowie”, integrującego aspekty zdrowia zwierząt, ludzi i środowiska .
Wnioski i przyszłe działania
Obecna sytuacja związana z grypą ptaków wymaga skoordynowanej reakcji na poziomie globalnym. Kluczowe jest wzmocnienie systemów nadzoru, inwestycje w badania nad szczepionkami oraz edukacja i wsparcie dla hodowców drobiu. Tylko poprzez wspólne działania możemy skutecznie przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się HPAI i minimalizować jej wpływ na zdrowie publiczne, gospodarkę i bezpieczeństwo żywnościowe.
I.Sz.
Czy podobał Ci się nasz artykuł? Jeśli tak, zachęcamy do zapisania się do naszego newslettera.
Jeżeli masz jakieś pytania, to zachęcamy do kontaktu z nami poprzez formularz kontaktowy
Więcej o nas dowiesz się tutaj Krajowa Federacja Hodowców Drobiu i Producentów Jaj
Zdjęcia i ilustracje na licencji Freepik oraz źródeł autora artykułu.
